Pod powiekami aniołów…

Publikacja pod tytułem POD POWIEKAMI ANIOŁÓW… Studium chłopca pędzla Jana Matejki autorstwa Sylwestra Rudnika, Marii Nitki, Barbary Ciciory i Jolanty Kurzyńskiej, graficznie zaprojektowana przez Luizę Berdak (111 ilustracji, 141 stron tekstu, format albumowy), zawiera wyczerpujące omówienie wątków związanych z obrazem Jana Matejki zatytułowanym Studium całej figury chłopca namalowanym przez artystę w 1856 roku, w wieku 18 lat.

Impulsem do powstania książki była pierwsza publiczna prezentacja obrazu, który od momentu powstania do dnia dzisiejszego był dziedziczony i przekazywany wyłącznie w kręgu rodzin spokrewnionych z Matejkami. Nigdy nie był obiektem sprzedaży. Niestety, nigdy nie był pokazywany publicznie. Jego pierwszym właścicielem, obdarowanym przez Jana Matejkę, był starszy brat malarza, Zygmunt (1829–1907). Po jego śmierci obraz otrzymały córki: Wanda i Zofia. Publikacja przywraca pamięć bratanicom artysty, które – dotychczas pomijane w opracowaniach o jego rodzinie – są kluczowe dla wyjaśnienia późniejszych losów odkrytego dzieła. W okresie okupacji obraz znajdował się w jednym z pałaców na terenie Małopolski, by ostatecznie swoje miejsce znaleźć w Warszawie. W 2023 roku spadkobiercy poddali obraz konserwacji i badaniom specjalistycznym na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Dzięki ich uprzejmości w 2024 roku Studium znalazło się najpierw w Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie na wystawie POD POWIEKAMI ANIOŁÓW…, a potem na Zamku Królewskim w Warszawie na wystawie Matejko nieznany.

Każdy z opublikowanych tekstów omawia odkrycie naukowe związane z obrazem. Sylwester Rudnik, rekonstruując historię młodzieńczej pracy, dociera do dokumentów nieznanych nawet rodzinie na temat sióstr Matejko, bratanic malarza Jana Matejki. Maria Nitka udowadnia wpływ Wojciecha Kornelego Stattlera, jednego z czołowych polskich nazareńczyków, artystycznego przyjaciela Adama Mickiewicza, nagrodzonego na Salonie w Paryżu, na malarstwo historyczne Jana Matejki. Barbara Ciciora analizuje wielopłaszczyznowe znaczenie aktu akademickiego dla obu artystów – różnice między pojmowaniem go jako wyrazu piękna wizualnego, zewnętrznego a piękna indywidualnego, wewnętrznego, nawet duchowego. Jolanta Kurzyńska przedstawia w obszerny i przystępny sposób wyniki badań konserwatorskich młodzieńczej pracy artysty, których brakuje w dotychczasowej literaturze przedmiotu.

Książka dostępna w naszej księgarni internetowej www.artstore.asp.krakow.pl