Zbylut Grzywacz. Było nie było. Wystawa jubileuszowa z okazji 85-lecia urodzin i 20-lecia śmierci Artysty

Stowarzyszenie Przyjaciół Twórczości Zbyluta Grzywacza podjęło się zorganizowania jubileuszowej wystawy Artysty w roku podwójnego jubileuszu: 85-lecia urodzin i 20-lecia śmierci. Ze względu na wieloletnią przyjaźń oraz bliskość poglądów artystycznych Malarza oraz Poety, wystawę dedykujemy Adamowi Zagajewskiemu, autorowi wiersza Szanowni dyktatorzy z ostatniego tomu poezji Trzy czwarte (2024). Wiersz w przekładzie Clare Cavanagh na angielski będzie miał swoją premierę w katalogu wystawy, jako jego motto.

Waga wydarzenia jest wyjątkowa. Wystawę objęła honorowym patronatem Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Hanna Wróblewska. Zaproszenie do Komitetu Honorowego Obchodów Jubileuszu Zbyluta Grzywacza przyjęły liczne osobistości krakowskiego świata kultury, m.in. (w porządku alfabetycznym): Anna Baranowa, prof. dr hab. Andrzej Bednarczyk, prof. dr hab. Adam Brincken, Joanna Helander, Jerzy Illg, Danuta Jarecka, Tadeusz Nyczek, Leszek Sobocki, Joanna Warchoł, Agata Wąsowska-Pawlik oraz Krystyna Zachwatowicz. Patronat nad wystawą objął Oddział Krakowski Stowarzyszenia Historyków Sztuki, a patronat medialny – miesięcznik „Odra”.

O randze twórczości Zbyluta Grzywacza świadczy fakt, że w polskich oraz zagranicznych muzeach znajduje się około 200 jego prac. Artysta malarz, rysownik, rzeźbiarz, grafik, współzałożyciel grupy WPROST (1966–1986), która została uhonorowana nagrodą krytyki artystycznej im. C. K. Norwida (1967), profesor zwyczajny, wieloletni pedagog krakowskiej ASP i wychowawca wielu pokoleń młodzieży, prezentował w sztuce postawę krytycznego zaangażowania w rzeczywistość społeczno-polityczną kraju.

Niezgoda Artysty na degradację człowieka na skutek ograniczenia jego wolności w PRL-u, wynikająca z głęboko humanistycznych przekonań, była powodem licznych interwencji cenzury wobec jego wypowiedzi artystycznych i pisarskich, a także inwigilacji przez komunistyczne Służby Bezpieczeństwa, włącznie z internowaniem 12 grudnia 1981 roku w Zakładzie Karnym w Nowym Wiśniczu. W latach 80. Artysta aktywnie działał w opozycyjnym ruchu Kultury Niezależnej, przez którą w 1983 roku uhonorowany został nagrodą za cykl obrazów pt. Rekolekcje wiśnickie.

Bezkompromisowa walka o kwestionowaną przez ówczesne władze godność człowieka nie wyczerpuje zasług tego artysty – aktywnego uczestnika życia społecznego. Był także założycielem Sekcji Miłośników Minerałów i Skamieniałości przy Polskim Towarzystwie Przyjació Nauk o Ziemi, inicjatorem giełd mineralogicznych oraz wydawcą autorskiego dwumiesięcznika „Kamienie” (24 numery), a także założycielem krakowskiej Galerii Osobliwości, łączącej na wzór nowożytnych gabinetów osobliwości Naturę i Sztukę. Ten wybitny znawca i pasjonat minerałów w 2003 roku przekazał swoją liczącą ponad trzy tysiące obiektów kolekcję do Muzeum Przyrodniczego PAU w Krakowie, tworząc z niej stałą, dedykowaną poezji Wisławy Szymborskiej ekspozycję.

Wystawa zatytułowana Zbylut Grzywacz. Było nie było gromadzi około 70 dzieł Artysty z lat 1965–2004, reprezentujących legendarne już cykle: Wizerunki, Orantki, Śląsk, Marzec [’68], Człowiek bez jakości, Lalki, Wołowy, Wiosna ’82, Przyjdź precz, Głowy, Pocałunki, Erotyki, Metafizyka i mięso; wszystkie, z wyjątkiem jednego z kolekcji Jacka Waltosia, pochodzą z pracowni artysty. Po monumentalnej pierwszej pośmiertnej retrospektywie w Muzeum Narodowym w Krakowie przed piętnastu laty (kolejny jubileusz!), ekspozycja ożywi pamięć o osobie Zbyluta Grzywacza, prezentując jego mistrzowskie dzieła, których siła przekazu i oryginalność artystyczna nie słabnie pomimo upływu czasu. Nowe pokolenia widzów, choć nie znają świata, w którym dzieła te powstały, poddają się ich mocy. I kolejne pokolenia młodych adeptów sztuki, studentów uczelni artystycznych odbierają lekcję od charyzmatycznego nauczyciela i popularyzatora sztuki oraz nauki.

Widok wystawy, „Zbylut Grzywacz. Było nie było. Jubileuszowa wystawa z okazji 85-lecia urodzin i 20-lecia śmierci Artysty”, Międzynarodowe Centrum Kultury

Widok wystawy, „Zbylut Grzywacz. Było nie było. Jubileuszowa wystawa z okazji 85-lecia urodzin i 20-lecia śmierci Artysty”, Międzynarodowe Centrum Kultury

Widok wystawy, „Zbylut Grzywacz. Było nie było. Jubileuszowa wystawa z okazji 85-lecia urodzin i 20-lecia śmierci Artysty”, Międzynarodowe Centrum Kultury

Widok wystawy, „Zbylut Grzywacz. Było nie było. Jubileuszowa wystawa z okazji 85-lecia urodzin i 20-lecia śmierci Artysty”, Międzynarodowe Centrum Kultury

Widok wystawy, „Zbylut Grzywacz. Było nie było. Jubileuszowa wystawa z okazji 85-lecia urodzin i 20-lecia śmierci Artysty”, Międzynarodowe Centrum Kultury

Widok wystawy, „Zbylut Grzywacz. Było nie było. Jubileuszowa wystawa z okazji 85-lecia urodzin i 20-lecia śmierci Artysty”, Międzynarodowe Centrum Kultury

Stowarzyszenie Przyjaciół Twórczości Zbyluta Grzywacza podjęło się zorganizowania jubileuszowej wystawy Artysty w roku podwójnego jubileuszu: 85-lecia urodzin i 20-lecia śmierci. Ze względu na wieloletnią przyjaźń oraz bliskość poglądów artystycznych Malarza oraz Poety, wystawę dedykujemy Adamowi Zagajewskiemu, autorowi wiersza Szanowni dyktatorzy z ostatniego tomu poezji Trzy czwarte (2024). Wiersz w przekładzie Clare Cavanagh na angielski będzie miał swoją premierę w katalogu wystawy, jako jego motto.

Waga wydarzenia jest wyjątkowa. Wystawę objęła honorowym patronatem Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Hanna Wróblewska. Zaproszenie do Komitetu Honorowego Obchodów Jubileuszu Zbyluta Grzywacza przyjęły liczne osobistości krakowskiego świata kultury, m.in. (w porządku alfabetycznym): Anna Baranowa, prof. dr hab. Andrzej Bednarczyk, prof. dr hab. Adam Brincken, Joanna Helander, Jerzy Illg, Danuta Jarecka, Tadeusz Nyczek, Leszek Sobocki, Joanna Warchoł, Agata Wąsowska-Pawlik oraz Krystyna Zachwatowicz. Patronat nad wystawą objął Oddział Krakowski Stowarzyszenia Historyków Sztuki, a patronat medialny – miesięcznik „Odra”.

O randze twórczości Zbyluta Grzywacza świadczy fakt, że w polskich oraz zagranicznych muzeach znajduje się około 200 jego prac. Artysta malarz, rysownik, rzeźbiarz, grafik, współzałożyciel grupy WPROST (1966–1986), która została uhonorowana nagrodą krytyki artystycznej im. C. K. Norwida (1967), profesor zwyczajny, wieloletni pedagog krakowskiej ASP i wychowawca wielu pokoleń młodzieży, prezentował w sztuce postawę krytycznego zaangażowania w rzeczywistość społeczno-polityczną kraju.

Niezgoda Artysty na degradację człowieka na skutek ograniczenia jego wolności w PRL-u, wynikająca z głęboko humanistycznych przekonań, była powodem licznych interwencji cenzury wobec jego wypowiedzi artystycznych i pisarskich, a także inwigilacji przez komunistyczne Służby Bezpieczeństwa, włącznie z internowaniem 12 grudnia 1981 roku w Zakładzie Karnym w Nowym Wiśniczu. W latach 80. Artysta aktywnie działał w opozycyjnym ruchu Kultury Niezależnej, przez którą w 1983 roku uhonorowany został nagrodą za cykl obrazów pt. Rekolekcje wiśnickie.

Bezkompromisowa walka o kwestionowaną przez ówczesne władze godność człowieka nie wyczerpuje zasług tego artysty – aktywnego uczestnika życia społecznego. Był także założycielem Sekcji Miłośników Minerałów i Skamieniałości przy Polskim Towarzystwie Przyjació Nauk o Ziemi, inicjatorem giełd mineralogicznych oraz wydawcą autorskiego dwumiesięcznika „Kamienie” (24 numery), a także założycielem krakowskiej Galerii Osobliwości, łączącej na wzór nowożytnych gabinetów osobliwości Naturę i Sztukę. Ten wybitny znawca i pasjonat minerałów w 2003 roku przekazał swoją liczącą ponad trzy tysiące obiektów kolekcję do Muzeum Przyrodniczego PAU w Krakowie, tworząc z niej stałą, dedykowaną poezji Wisławy Szymborskiej ekspozycję.

Wystawa zatytułowana Zbylut Grzywacz. Było nie było gromadzi około 70 dzieł Artysty z lat 1965–2004, reprezentujących legendarne już cykle: Wizerunki, Orantki, Śląsk, Marzec [’68], Człowiek bez jakości, Lalki, Wołowy, Wiosna ’82, Przyjdź precz, Głowy, Pocałunki, Erotyki, Metafizyka i mięso; wszystkie, z wyjątkiem jednego z kolekcji Jacka Waltosia, pochodzą z pracowni artysty. Po monumentalnej pierwszej pośmiertnej retrospektywie w Muzeum Narodowym w Krakowie przed piętnastu laty (kolejny jubileusz!), ekspozycja ożywi pamięć o osobie Zbyluta Grzywacza, prezentując jego mistrzowskie dzieła, których siła przekazu i oryginalność artystyczna nie słabnie pomimo upływu czasu. Nowe pokolenia widzów, choć nie znają świata, w którym dzieła te powstały, poddają się ich mocy. I kolejne pokolenia młodych adeptów sztuki, studentów uczelni artystycznych odbierają lekcję od charyzmatycznego nauczyciela i popularyzatora sztuki oraz nauki.

Widok wystawy, „Zbylut Grzywacz. Było nie było. Jubileuszowa wystawa z okazji 85-lecia urodzin i 20-lecia śmierci Artysty”, Międzynarodowe Centrum Kultury