
Yana Bachynska / Jan Bačynsjkyj, Uprzywilejowany uchodźca, wystawa w TRAFO Trafostacja Sztuki w Szczecinie
Miejsce: TRAFO Trafostacja Sztuki w Szczecinie
Czas: 15.03 – 5.05.2024
Kuratorka: Wiktoria Tundy
W związku z inwazją na Ukrainę, z początkiem 2022 roku Yana Bachynska / Jan Bačynsjkyj opuścił granice kraju, wchodząc w nomadyczny tryb życia. Ta zmiana wpłynęła zarówno na jego rozwój osobisty, jak i praktykę artystyczną. Aktualnie skupia się głównie na tworzeniu obiektów z tkanin, które stanowią centralny punkt jego nowej narracji. Własne ubrania stały się nośnikiem wspomnień, za pomocą którego Bačynsjkyj na nowo bada historię swojego rodu i ojczyzny.



Artysta proponuje zacząć od uznania zaradności babć, które w czasach ZSRR nie mogły łatwo zdobyć pożądanej odzieży. Zamiast tego zwracały się do samodzielnego szycia. Opowieść zawiera elementy współczesnej historii codzienności, ale także ludowej symboliki, która jest wciąż obecna w ukraińskiej kulturze. Wraz z doświadczeniem traumy wojennej ubrania stały się jedynym elementem imitującym poczucie bezpieczeństwa. Opierając się na historiach podróży i przesiedleń, artysta bada znaczenie odzieży jako ostatniego śladu ochrony w obliczu utraty domu. Prace, będące formą protestu i alternatywą dla istniejącego porządku, równocześnie odzwierciedlają komedię istnienia względem tragedii. Artysta konsekwentnie odmawia ulegania tragi-narracji, zamiast tego dążąc do stworzenia alternatywnych praktyk, które zapewniają gotowość bojową wobec zmian.






Wystawa zabiera nas w opowieść o uchodźcy wojennym, artyście i queerze, którego przepełnia tęsknota za ojczyzną i marzenie o lepszym świecie. Świat queerowej utopii stanowi przestrzeń do refleksji nad kondycją współczesnego człowieka, jego pamięcią i tożsamością. Resztki tkaniny mieszają się ze słowami i same stają się ikoną. Poprzez medium tekstu rezonują głosy innych, którzy doświadczają podobnego.


