„Siedem źródeł” – schronienie w drodze
Temat pracy pisemnej: Schronienie w drodze – analiza schronisk turystycznych
Temat pracy projektowej: „Siedem źródeł” – schronienie w drodze
Praca dyplomowa na Wydziale Architektury Wnętrz, I Pracownia Projektowania Architektury Wnętrz
Promotorka: prof. dr hab. Elżbieta Pakuła-Kwak
Recenzentka: dr Patrycja Ochman-Tarka
Praca porusza zagadnienia związane z kategoryzacją obiektów hotelarskich i ich charakterystyką. Wybór takiej analizy wprowadza w dalszą część pracy, która jest poświęcona koncepcji plastycznej budynku o typie hotelarskim w uroczysku Siedem Źródeł.
Celem pracy jest stworzenie spójnej wizji projektu, zaczynając od bryły budynku, poprzez wnętrza i atmosferę.
Umieszczone w tytule „schronienie w drodze” jest pretekstem do zastanowienia się nad projektem. Jest też najogólniejszym zarysem tego, czym zaprojektowany budynek będzie. Wybór właśnie takiego określenia ma dla mnie szczególne znaczenie, bo pozwala na szeroką interpretację zadań i działań w obrębie całego obiektu. Połączenie najprostszej myśli o zaprojektowanym budynku wraz z przykładami istniejących w przestrzeni obiektów hotelarskich daje nieco szersze spojrzenie na to, czym projekt będzie. Istotne jest w tym wszystkim dołożenie kontekstu wynikającego z samego miejsca, gdzie projekt miałby się znaleźć, oraz użytkowników, którymi byliby nie tylko pielgrzymi, ale też okoliczni mieszkańcy.
Na wczesnych etapach pracy nad moim projektem skupiłam się na doborze miejsca, które byłoby mi dobrze znane, a które byłoby interesujące nie tylko dla okolicznych mieszkańców. Chciałam, aby wybrana lokalizacja była dobrym punktem zaczepienia do dalszego rozwijania kolejnych pomysłów.
Szczególnie skupiłam się na wyborze bliskiej mi przestrzeni. Mając na uwadze, że gmina Olesno nie jest duża, wybór znacznie się zawęził. Dlatego zdecydowałam się na uroczysko Siedem Źródeł we wsi Wojciechów. Jest to miejsce z urokliwym stawem otoczonym lasem, jednocześnie oddzielonym od zabudowań, ale położonym na tyle blisko, aby można było udać się tam na spacer. W niedalekim sąsiedztwie uroczyska stoi drewniany kościół pod wezwaniem świętej Anny.
Sama geneza nazwy miejsca ma swój początek w legendzie o cudownym wybiciu się źródeł w leśnej gęstwinie i osuszeniu bagnistego terenu na miejscu dzisiejszego kościoła.
Siedem Źródeł jest zakorzenione w lokalnej kulturze. Miejsce ma swoją tożsamość, historię i niepowtarzalny klimat przeplatający się ze średniowiecznymi legendami i rodzimymi wierzeniami. Według mnie wszystkie te czynniki tworzą podwalinę pod projekt, który scali się z naturą uroczyska.
Punktem centralnym Siedmiu Źródeł jest jezioro o prawie nieruchomej tafli wody. Odbicie jest niemal lustrzane, co w połączeniu ze strzelistymi sosnami rosnącymi wokół daje bardzo ciekawy efekt. Na wschodnim brzegu stawu rozciąga się drewniana kładka niemal zrównująca się z lustrem wody. Aby przez nią przejść, należy zejść po schodach.
Naprzeciwko kładki, na zachodnim, zdecydowanie krótszym brzegu znajduje się murowany mostek i zapora, przez którą woda płynie dalej. Południowy brzeg jest najbardziej regularny, a północny charakteryzuje się wysuniętym półwyspem. Aż do tafli wody ziemię porastają trawa i krzewy. Cały staw można obejść dookoła i nie stanowi to żadnego problemu.
Zaprojektowany budynek powinien wtopić się w leśne otoczenie i go nie przytłoczyć.
Obiekt hotelarski ma zapewniać nocleg oraz stanowić miejsce do rekreacji. Z tego powodu istotne jest opracowanie otwartej i prostej w formie przestrzeni przyjaznej dla użytkownika. Wnętrza powinny być przystosowane do szybkiej i wygodnej zmiany aranżacji oraz przeznaczenia. Potrzeba zaprojektowania wielofunkcyjnej przestrzeni jest ważna ze względu na zróżnicowanych użytkowników.
Projekt zakłada stworzenie dwupoziomowego budynku. Inspiracją do nadania kształtu całemu budynkowi są linia wody i nachylenie terenu wschodniego, półkolistego brzegu stawu. Najdłuższy, także półkolisty bok stanowi zarazem najwyższą ścianę całego budynku.
Dach i jego konstrukcja kontynuujące kształt wschodniej ściany rozciągają się na całej długości budynku i stopniowo obniżają swoją wysokość. Nachylenie to koresponduje z naturalną krzywizną terenu. Zaznaczone w przestrzeni pochyłe krawędzie są przeciwwagą dla pionowych ścian i słupów podtrzymujących całą konstrukcję. Aby nadać bryle nieco więcej lekkości, pełna zabudowa dachowa wraz z przeszkleniami skupia się w środkowej części budynku – pokrywa wnętrza oraz fragment tarasu. Pozostawione bez zadaszenia wiązary nad tarasem przedłużają kształt dachu i, dzięki swojemu ażurowemu charakterowi, komponują się z otoczeniem.
Taras okala trzy z czterech ścian zewnętrznych budynku. Jest zrównany z poziomem ziemi, aby zminimalizować ilość schodków i podestów. Jedynie od południowo-zachodniej strony wystaje ponad ziemię. Jest to związane ze spadkiem terenu w tym miejscu. Na wysuniętym lewym krańcu tarasu została umieszczona sadzawka o kolistym kształcie.
Cały budynek został podzielony na siedem równych segmentów, których krawędzie wyznaczają położenie ścian nośnych i innych elementów konstrukcyjnych.
Wrażenie przenikania się bryły, wnętrz i natury jest niezwykle ważne, dlatego istotne jest zastosowanie dużej ilości przeszkleń.
Podstawowym materiałem budowlanym jest drewno. Wybór takiego komponentu wydaje się najbardziej oczywisty ze względu na chęć wpisania całego budynku w leśną atmosferę. Z tego samego powodu we wnętrzach także dominują drewniane wykończenia.
Zawężenie różnorodności materiałów, a więc i palety barw wpływa na ogólną spójność całej przestrzeni. Operowanie brązami, od jasnych do ciemnych, pozwala na wrażeniowe wydzielenie stref o odmiennym przeznaczeniu, a więc też o innej atmosferze.
W przestrzeniach otwartych i ogólnodostępnych zostało wykorzystane głównie drewno dębowe. Jest stosunkowo jasne, a jego faktura i typowe ułożenie słojów nie jest bardzo dynamiczne. Dodatkowo jest to materiał ogólnodostępny. Ma to znaczenie nie tylko pod kątem budowy i opłacalności inwestycji, ale też klimatu. Te przestrzenie powinny sprawiać wrażenie bezpiecznych i znanych użytkownikowi.
Przestrzenie zamknięte, a więc te bardziej prywatne, mają służyć dogłębnemu wyciszeniu. Z tego powodu odcienie brązów w tych miejscach są zdecydowanie ciemniejsze i głębsze. Poza drewnem dębowym, zastosowane są wykończenia z różnych gatunków drewna orzechowego.
Próba wkomponowania budynku w leśne otoczenie zaowocowała stworzeniem ażurowych form, nadaniem konstrukcji półkolistego kształtu i zaproponowaniem spadzistego dachu pochylającego się ku wodzie. Te trzy pomysły pociągnęły za sobą dalszą wizję i idee, które dopasowywały się wzajemnie i utworzyły jedność w postaci skończonego projektu.
Potrzeba osadzenia obiektu w prawdziwej przestrzeni urealniła wszystkie problemy projektowe, których rozwiązanie trzeba było znaleźć. Zaczynając od samej konstrukcji, aż po detale i wykończenia mebli, projekt rozrastał się o kolejne pomysły i stawał się pełniejszy.
Dzięki wszystkim kontekstom otaczającym Siedem Źródeł, historii i samej mistycznej atmosferze, udało się zrealizować propozycję miejsca – obiektu stwarzającego liczne okazje do wyciszenia się i odpoczynku. Jednocześnie ten sam budynek może stać się przestrzenią do nowych aktywności, integracji między użytkownikami i bezpieczną przystanią dla wszystkich, którzy są w drodze.
Tatiana Kokot
Urodzona w 1999 roku w Bytomiu. Architektka wnętrz, absolwentka Wydziału Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, gdzie obroniła pracę magisterską z oceną celującą. Obecnie projektantka wnętrz i freelancerka, a prywatnie artystka 2D i 3D skupiająca się na tematyce gry światła i cienia w architekturze.