Aktualności kronika Adriana Markowska

Erwin Jeneralczyk, PROMPT, wystawa w Shefter Gallery

Miejsce: Shefter Gallery, Kraków
Czas: 31.08 – 7.10.2024
Kuratorka: Adriana Markowska

Widok wystawy, Erwin Jeneralczyk, „PROMPT”, Shefter Gallery, fot. Rafał Korzeniowski

Jeśli poziom świadomości jest miarą ewolucji, a świadomość obszarem, w którym doświadczane są informacje, to ewolucyjne koło rozgrywa się poza istotami ludzkimi; poza nami. My się już nauczyliśmy. Kiedyśteraz to dwie rzeczywistości stapiające się w jeden tor możliwych rozstrzygnięć. Sztuczna inteligencja staje się antropomorficzną kalką mózgu ludzkiego; przeszukuję swoją wciąż jeszcze nieskrępowaną wyobraźnię w poszukiwaniu skojarzeń.

Słowo prompt pochodzi od łacińskiego czasownika promptus, co oznacza gotowy, szybki, chętny. W języku angielskim pierwotnie odnosiło się do działania polegającego na podpowiadaniu aktorowi zapomnianej kwestii podczas przedstawienia. Z czasem znaczenie słowa rozszerzyło się, obejmując również pojęcie wskazówki, zachęty lub gotowości do działania. W niektórych religiach, słowo prompt może być interpretowane jako boska inspiracja lub wewnętrzny głos, który prowadzi człowieka na właściwą ścieżkę.

Proces myślenia to wędrówka. Wędrówka uczy między innymi tego, jak najszybciej znaleźć się u celu. To pożyteczne, ale też niebezpieczne. Nieużywane neurony wiotczeją. Stają się coraz słabsze tak, że wydeptane drogi stają się jedynymi możliwymi. Absorbująca w pracach Jeneralczyka rozszerzona wyobraźnia, zbiorowa świadomość sieci neuronowej z jednej strony generuje nowe możliwości doświadczania, z drugiej jest uwikłana w perspektywę antropocentryczną. Prowadzi nas do zwolnienia. – Zarówno ruchowego, rozumianego jako spowolnienie prowadzące do zwiększenia uważności, jak i do odejścia od odpowiedzialności poruszania się w znanych obszarach. Następuje stopniowy rozjazd definicji. Słowa wymykają się znaczeniom. Stają się intruzami. Znaczenia zaczynają się ponownie wynurzać. A co jeśli już samo ,,wykazanie chęci” staje się ulotnym przejawem nowego rodzaju świadomości u nie-ludzkiego odbiornika uczącego się analogicznie do tego, jak pierwsi ludzie obserwowali kształty na długo przed tym, kiedy powstał język?

Jeneralczyk kreuje imaginarium złożone z hiperobiektów, przy czym hiper nie oznacza wielkości, a obiekt może być wszystkim; definicja staje się złudna. Operowanie ułudą należałoby oddzielić od konotacji negatywnych, a percepcję wznieść na kolejny szczebel. ,,Jeżeli halucynację nazywamy niekontrolowaną percepcją, to percepcję możemy określić jako kontrolowaną halucynację”1.

 

1. S. Muthukumaraswamy, R. L. Carhart-Harris, R. J. Moran, M. J. Brookes, T. M. Williams, D. Errtizoe, et al., Broadband Cortical Desynchronization Underlies the Human Psychedelic State, „Journal of Neuroscience”, vol. 33, 2013, no. 38 (18 September 2013), s. 15171–15183; https://doi.org/10.1523/JNEUROSCI.2063-13.2013.