Out of Space vol. 2, wystawa Fundacji Galerii Piana OFF SPACE
Miejsce: Fundacja Galerii Piana OFF SPACE
Czas: 10.12.2022 – 16.01.2023
Artystki i artyści: Dániel Bencs, Máté Bencs, Filip Rybkowski, Kristóf Lázár, Michał Sroka,
Michał Zawada, Dáwid Németh, László Németh, Krisztina Szalay, Monika Üveges
Kuratorka: Tímea Fülöp
↑ Widok wystawy, OUT OF SPACE vol. 2, Fundacja Galerii Piana OFF SPACE, fot. Filip Rybkowski
Pierwsza część polsko-węgierskiego projektu odbyła się w Budapeszcie, pod koniec października 2022.
Przestrzenie prowadzone przez artystów powstają w szczelinach systemu instytucjonalnego. Napędza je potrzeba ożywiania sceny artystycznej. Wraz z narodzinami przestrzeni non-profit, sztuka staje się zdecentralizowana, głosy nowych środowisk są słyszalne, dzięki wewnętrznemu wsparciu małych społeczności.
Niezliczone słowa napisano o przestrzeniach prowadzonych przez artystów, inicjatywach, które istniały co najmniej od XIX wieku (choćby Pawilon Realizmu Courbeta) i rozciągały się także na wiek XX. Tkwiąc pomiędzy instytucjonalnym a komercyjnym światem sztuki, artyści do dziś słusznie pragną wziąć sprawy w swoje ręce, tworząc coś, co Lotte van Geijn nazywa „wierzchnią warstwą świata sztuki” lub – odwracając metaforę – to, co my lubimy uważać za korzenie infrastruktury sztuki: możliwości pokazywania sztuki, które są w pewnym stopniu uwolnione zarówno od zobowiązań rynkowych, jak i państwowej propagandy.
Badania historyczne wskazują również na związki pomiędzy tak zwanymi przestrzeniami „niezależnymi” a dobrodziejstwem dotacji. Wielu obserwatorów zdaje sobie sprawę, że działa tu pewna dialektyka: taka, która zakłóca antyestablishmentową i marginalną rolę przestrzeni prowadzonych przez artystów jako instrumentu identyfikacji rosnących wartości artystycznych. Dialektyka, która może wrzucić outsidera w obieg systemu komercyjnego.
Pojawia się także społeczna i polityczna krytyka przestrzeni prowadzonych przez artystów. Ale nie powstrzymują one pozytywnego nastawienia charakterystycznego dla takich przedsięwzięć. Niektóre miejsca podjęły się zadania archiwizacji własnej historii. Rekonfigurują scenę artystyczną poprzez budowanie sieci równoległych do dominującego świata sztuki, reprezentowanego przez rynek sztuki i muzea, ponieważ porowata natura granic tych dwóch światów nigdy nie prowadzi do całkowitego wchłonięcia jednego przez drugi. Pod względem treści dostarczały narzędzi do rozpowszechniania nowych form sztuki, promowały nowe formy związane z muzyką, tańcem, wideo i performansem, przyczyniły się do promocji książek artystycznych jako alternatywnej formy wypowiedzi.
Nawet, jeśli te doświadczenia są uniwersalne, geograficznie odległe przestrzenie prowadzone przez artystów są bardzo różne. Służą tym samym celom w różny sposób, ponieważ muszą dostosować się do specyficznych warunków społecznych i ekonomicznych, które różnią się w zależności od kraju, miasta, a często nawet dzielnicy.
Działalność Fundacji Galerii Piana skupia się na mapowaniu i promowaniu najnowszych zjawisk w sztukach wizualnych, ze szczególnym uwzględnieniem krakowskiej sceny artystycznej. Galeria zapewnia przestrzeń do prezentacji twórczości najmłodszych artystów, w tym tych debiutujących, poprzez włączenie jej w szerszy kontekst świata sztuki.
Z kolei SKURC Group rozpoczęła działalność jako studio i przestrzeń wystawiennicza na Népsziget latem 2019 roku, przekształcając szatnie i prysznice dawnych pomieszczeń stoczni MAHART w przestrzeń współdzieloną. Celem było stworzenie przestrzeni wystawienniczej oraz pracowni dla młodych artystów, umożliwienie realizacji różnych projektów artystycznych.
Wystawa Out of Space jest drugą częścią współpracy pomiędzy polską (Galeria Piana) i węgierską (Skurc Group) przestrzenią zarządzaną przez artystów, łączącą ich różne doświadczenia i możliwości, ze świadomością, że ostateczny cel jest ten sam. Projekt, oparty na transferze informacji i wspólnym myśleniu, ma na celu zbliżenie do siebie małych społeczności, rozszerzając sieć wsparcia poza systemem instytucjonalnym.