Rei Kawakubo x Merce Cunningham. O synergicznym skrzyżowaniu mody ze sztuką
Wojciech Delikta
(Nie)dawny dwór w Bistuszowej – teatr sztuki
(Nie)dawny dwór w Bistuszowej – teatr sztuki
Autor: Ewelina Słomska
Tytuł: (Nie)dawny dwór w Bistuszowej – teatr sztuki
Praca dyplomowa na Wydziale Architektury Wnętrz
Promotor: prof. dr hab. Rafał Ziembiński
Asystent promotora: mgr Marta Wolny
Recenzent: dr Małgorzata Zbroińska-Piątek
↑ Ewelina Słomska, (Nie)dawny dwór w Bistuszowej – teatr sztuki, 2022, wizualizacja
WPROWADZENIE
Praca projektowa obejmuje rewitalizację dawnego dworu szlacheckiego w Bistuszowej, który jest opuszczony od czternastu lat. Budynek jest w dobrym stanie, niestety od likwidacji szkoły, która istniała na jego obszarze do tej pory stoi pusty. Jednym z głównych założeń projektu jest ponowne otwarcie obiektu i wykorzystanie potencjału jego przestrzeni.
Przestrzeń nie została wybrana przypadkowo. Znajduje się w mojej rodzinnej okolicy. Bezpośredni kontakt i przywiązanie do miejsca w dużym stopniu zadecydowały o wyborze obiektu. Uczęszczałam do szkoły, która niegdyś działała na obszarze dawnego dworu. Praca nad obiektem przywołała pozytywne wspomnienia z dzieciństwa. Nawiązanie do przeszłości tworzy bardzo indywidualne podejście do przestrzeni. Architekt, który nie jest powiązany z projektowanym obszarem, odczytuje bodźce otoczenia w inny sposób niż osoba, która ma z nim bezpośredni związek. Relacje z danym obszarem pozwalają na stworzenie autentycznego miejsca. Powiązania historyczne i analiza potrzeb pozwoliła na obmyślenie właściwej dla tego miejsca koncepcji, uwydatniając walory zastanej tkanki.
„(Nie)dawny dwór” to gra słów, która podkreśla przeszłość budynku i jego nową koncepcję. Architektura dworu jest zabytkowa i pełni funkcję nośnika pamięci. Nowa struktura, zbudowana na istniejących fundamentach, nie może zniszczyć duszy budynku, który tkwi w jego murach. Konstrukcja „(nie)dawny” odgrywa bardzo ważną rolę: określa coś starego, a i zarazem coś nowego. W ten sposób przedstawiamy dwa oblicza dworu.
W projekcie pojęcie „(nie)dawny dwór” to nowa forma budynku powstała po przeprowadzonej renowacji, natomiast „dawny dwór” określa obiekt przed dokonanymi zmianami.
(Nie)dawny dwór – teatr sztuki to świeża odsłona obiektu. Głównym założeniem projektowym jest adaptacja dawnego dworu na teatr sztuki i wprowadzenie nowej koncepcji postrzegania. Nowa przestrzeń ma stworzyć idealne warunki, w których zachodzą interakcje między sztuką, architekturą i człowiekiem.
ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE
Dawny dwór w Bistuszowej to miejsce z potencjałem, które potrzebuje świeżego pomysłu. Na podstawie analizy historii obiektu i potrzeb społeczeństwa powstanie nowa funkcja, dedykowana specjalnie temu miejscu. Jednym z założeń będzie skupienie się na walorach obszaru i ich uwydatnienie. Projektowana tkanka ma współgrać z budynkiem i zachować jego przeszłość.
(Nie)dawny dwór – teatr sztuki to nowy pomysł na wybrany obszar projektowy. Miejsce poświęcone będzie działaniom artystycznym. Powstaną pomysłowe formy ekspozycji, które umożliwią nawiązanie dialogu pomiędzy artystą, jego dziełem i widzem. Relacja artysta – widz to główne założenie projektu teatru sztuki.
Celem jest zbudowanie przestrzeni, która „rozumie” sztukę. Architektura będzie współpracować z ekspozycją i podkreślać jej znaczenie.
Ideą jest stworzenie atrakcyjnego miejsca spotkań dla mieszkańców i spacerowiczów parku krajobrazowego. Adaptacja budynku na teatr sztuki ponownie ożywi środowisko i możliwi rozwój indywidualnej kreatywności. Stworzy fascynujący obszar integrujący człowieka z architekturą, sztuką i naturą.
Kompleks parkowy będzie rozszerzeniem koncepcji teatru sztuki. Założeniem projektu jest stworzenie spójnej architektury terenu z wnętrzem dworu. Powstanie ogród sztuki ze strefą wystawienniczą i rekreacyjną.
DROGA PROJEKTOWA
W procesie tworzenia ważna jest znajomość obszaru projektowego. Dlatego pierwszym etapem pracy było zapoznanie się z terenem dawnego dworu. Było to konieczne, mimo kontaktu z obiektem w okresie szkolnym. Moje postrzeganie jako dziecko było inne niż teraz, kiedy patrzę okiem projektanta. Fakt, że znam to miejsce od najmłodszych lat, bez dwóch zdań ułatwił drogę projektową.
Podczas badania potrzeb mieszkańców okolicy, jak i również analizy istniejących obiektów w przestrzeni publicznej, powstał pomysł stworzenia obiektu związanego ze sztuką. Nie mogło być to jednak muzeum. Po dłuższej analizie i napływie inspiracji została opracowana koncepcja „teatru sztuki”.
Kolejne etapy były trudniejsze, ponieważ dokumentacja techniczna i wszystkie materiały związane z powstaniem dawnego dworu zostały zniszczone podczas pierwszego rabunku lata temu. Projekt na szczęście nie został wstrzymany. Budynek jest w dobrym stanie, co umożliwiło wizytę wewnątrz obiektu i wykonanie inwentaryzacji wraz z dokumentacją fotograficzną. Zebrany materiał był wystarczający, by stworzyć rysunki stanu istniejącego w celu rozpoczęcia prac projektowych.
Po opracowaniu ogólnej koncepcji, szczegółową prace projektową zaczęłam od wnętrza dawnego dworu. Został przygotowany układ funkcjonalny i idea ruchomych tras zwiedzania. Zaprojektowanym wnętrzem postanowiłam wyjść na zewnątrz budynku, co umożliwiło powiększenie powierzchni przestrzeni teatru sztuki i zaplanowania ogrodu.
Ostatnim etapem było podjęcie decyzji dotyczącej ekspozycji sztuki. Sytuacja była problematyczna. Jednak po dłuższym zastanowieniu wybrałam twórczość artysty, który zainspirował mnie do stworzenia koncepcji „teatru sztuki”. Zasłużył tym na wystawę i spektakl w (Nie)dawnym Dworze.
TEATR SZTUKI
Głównym założeniem projektu było stworzenie miejsca doświadczania sztuki innego niż muzeum czy pawilon wystawowy. Tajemnica koncepcji „teatru sztuki” opiera się na twórczości amerykańskiego malarza Jacksona Pollocka.
Jackson Pollock był czołowym przedstawicielem ekspresjonizmu abstrakcyjnego. Wykształcił dwie techniki, które nazwał „drippingiem” oraz „ action painting”. Pierwszy obraz w tej formie namalował w 1946 roku.
Artysta zbudował swoją pracownię w stodole niedaleko domu. Spędzał tam całe dnie, tworząc. Tak jak stodoła stała się pracownią dla Pollocka, również dwór może stać się pracownią dla wielu utalentowanych artystów.
Pollock podczas malowania obrazów organizował artystyczne spektakle i eksperymenty malarskie. Starannie pochylał się nad każdą linią i pociągnięciem. Używał nie tylko pędzli, ale własnych rąk i stóp. Wylewał farbę z puszki prosto na płótno. Stał się autorytetem dla młodych artystów, którzy tłumnie odwiedzali pracownię. Chłonęli jego sztukę, inspirowali się i uczyli.
„Teatr sztuki” to inaczej pracownia Pollocka, w której tworzy się więź między artystą, dziełem i widzem. Odwiedzający mają możliwość doświadczenia sztuki w stu procentach. Poznają tajemnice tworzenia.
Ewelina Słomska
Urodzona w 1996 roku w Tarnowie, architektka wnętrz, artystka 3D. Absolwentka studiów drugiego stopnia Wydziału Architektury Wnętrz na krakowskiej ASP. W roku akademickim 2021/2022 obroniła dyplom na ocenę celującą w II Pracowni Architektury Wnętrz prowadzonej przez prof. dr. hab. Rafała Ziembińskiego. Praca nosiła tytuł: (Nie)dawny dwór w Bistuszowej – teatr sztuki.
