Nadia Markiewicz, Mutants, wystawa w Centrum Sztuki Galeria EL

Widok wystawy, Nadia Markiewicz, „Mutants”, Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu, fot. Bartosz Zalewski

 

Mutants to wystawa indywidualna Nadii Markiewicz, prezentująca prace site-specific dedykowane przestrzeni zdesakralizowanego, średniowiecznego kościoła. W perspektywie gotyckiej rozety umieszczonej w oknie na ścianie wschodniej – symbolu piękna, ideału i miłości – wśród ułożonych na posadzce prezbiterium płyt nagrobnych wyrasta osobliwy ogród, o wyjątkowych cechach spontanicznych mutacji genetycznych nazywanych Sportami.

Przygotowując wystawę Mutants, artystka nawiązała współpracę z ogrodami botanicznymi, gdzie odszukała i sfotografowała wyjątkowe okazy. Spontaniczne mutacje róż ukazane na zdjęciach to nieprzewidywalne, bezkierunkowe zmiany w informacji genetycznej, powstałe bez wyraźnego wpływu czynników środowiskowych. Takie okazy są często selekcjonowane i rozmnażane, trafiają do sprzedaży jako te wyjątkowe, niezwykłe i pożądane. Artystka, w nawiązaniu do własnej niepełnosprawności, opowiada w swojej pracy o różnorodności biologicznej, która występuje również w ciałach ludzkich. Wskazuje na mutacje, które są głównym warunkiem ewolucji i przystosowania do nowych warunków środowiskowych, i bez których życie na ziemi by nie przetrwało. W swojej pracy artystka odwraca tę sytuację, nadaje temu „Innemu” – często wykluczonemu, uznanemu za gorszego – cechy mitologicznych herosów: pół-bogów, pół-ludzi, czy popkulturowych superbohaterów obdarzonych nadprzyrodzonymi umiejętnościami, którzy zostali powołani do życia, aby ratować świat.

Kolejnym elementem instalacji są negatoskopy stosowane w medycynie do przeglądania zdjęć rentgenowskich. Artystka umieściła na nich zdjęcia z różanego ogrodu, zaznaczając w ten sposób ich analogię do ludzkiego ciała i odnosząc się do powszechnego zjawiska medykalizacji i prób naprawiania tego, co czasem jest po prostu wyjątkowe.

Widok wystawy, Nadia Markiewicz, „Mutants”, Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu, fot. Bartosz Zalewski

Widok wystawy, Nadia Markiewicz, „Mutants”, Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu, fot. Bartosz Zalewski

Widok wystawy, Nadia Markiewicz, „Mutants”, Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu, fot. Bartosz Zalewski

Widok wystawy, Nadia Markiewicz, „Mutants”, Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu, fot. Bartosz Zalewski

Widok wystawy, Nadia Markiewicz, „Mutants”, Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu, fot. Bartosz Zalewski

Widok wystawy, Nadia Markiewicz, „Mutants”, Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu, fot. Bartosz Zalewski

Jedno ze zdjęć umieszczonych na negatoskopie ukazuje ogród w szerszej perspektywie. Przestajemy dostrzegać każdy element osobno, ogród się staje jednym organizmem, a każda jego część ma swoją rolę, tworząc niepowtarzalny charakter całości.

„Osoby z niepełnosprawnością od zawsze stanowiły element społeczeństw, wpisując się̨ w ich obrazy. Bardziej jednak niż sama niepełnosprawność obrazy te cechowało nastawienie tak zwanego ogółu społeczeństwa, uznanego za reprezentującego normę, do osób z niepełnosprawnością”ⁱ.

Artystka, eksplorując temat cielesności i odmienności, celebruje cechy wymykające się tym powszechnie uznanym za „wyjściowe” wobec zbioru powszechnie przyjętych wymagań społecznych. Markiewicz w swoich pracach przypomina odbiorcom o systemowym traktowaniu odmienności, marginalizowaniu, dyskryminacji w obawie przed „innością”, o „stereotypowym postrzeganiu osób z niepełnosprawnością, jako niewygodnych czy roszczeniowych”ⁱⁱ. Ukazując własne ciało, na swoich warunkach, odzyskuje podmiotowość, eksploruje jego właściwości, traktując swoją niepełnosprawność jako siłę.

„Może zatem warto budować w społeczeństwie nie postawy próbujące sprowadzać osoby niepełnosprawne i ich aktywności do powszechnie akceptowanych, lecz postawy uznające wartość w odmienności i piękno w inności?”ⁱⁱⁱ