Justyna Smoleń, Paweł Olszewski, Everything Not Saved Will Be Lost, wystawa w Galerii Piana

Potraktuj to, co zobaczysz jako ćwiczenie. Zapytasz: ćwiczenie z czego? Odpowiemy: ćwiczenie z pamiętania i zapominania. Z powtarzania i niszczenia. Do dyspozycji masz kilka narzędzi. Niektóre z nich to fragmenty odległej i bliskiej przeszłości, które uformowały nową całość, w której nic nie jest już takie, jak było kiedyś. Niektóre każą Ci długo na siebie patrzeć, ale niewiele dadzą w zamian. Niektóre powtarzają w kółko to samo lub prawie to samo. Niektóre powinny zostać odrzucone, ale ciągle tu są i nie dają o sobie zapomnieć. Niektóre próbują utrwalić to, co chcesz zapamiętać, ale ostatecznie spisują to na straty.

Justyna Smoleń i Paweł Olszewski zajmują się przetwarzaniem – zmieniają stan skupienia przedmiotów i myśli, a tym samym – nasze wyobrażenia o świecie, który nas otacza. Sięgają po elementy codzienności, których chcielibyśmy się pozbyć, dając im kolejną szansę – szansę, by znowu mogły coś nam powiedzieć, znowu mogły coś dla nas znaczyć. Pielęgnują historię, a jednak daleko im do akademickich historyków. Konserwują to, co najprędzej znalazłoby się w koszu: marne resztki porcelanowych durnostojek, które dawno temu straciły już swój uwodzący czar; kwiaty, które, usychając, za moment stracą swoją cudowną formę; ślinę, która jeszcze przed chwilą zwilżała nasze usta, a teraz zasycha na ścianie. Odwracają porządek rzeczy – to, co odpychające, zaczyna na nowo przyciągać, a to, co chcielibyśmy zachować, nagle staje się dla nas czymś odrzucającym.

W jednej ze słowiańskich opowieści o stworzeniu świata, Bóg ulepił człowieka z gliny, a podstępny czart opluł jego ciało, skazując je na choroby, popędy i śmierć. Justyna i Paweł przygotowali dla nas coś na kształt współczesnego golema uklejonego z gliny, śliny i plastiku, mieszaninę tego, co suche i wilgotne, analogowe i cyfrowe, porządku nieożywionego z organicznym. Stwarzany przez nich świat nawiedzają wspomnienia i ich wynaturzone widma. To świat skazany na recykling. Trudno w nim pomyśleć coś zupełnie nowego, bo przeszłości, tego największego ciężaru, nie da się tak po prostu zamieść pod dywan.

Widok wystawy, Justyna Smoleń, Paweł Olszewski, Everything Not Saved Will Be Lost, Galeria Piana, fot. Filip Rybkowski

Widok wystawy, Justyna Smoleń, Paweł Olszewski, Everything Not Saved Will Be Lost, Galeria Piana, fot. Filip Rybkowski

Widok wystawy, Justyna Smoleń, Paweł Olszewski, Everything Not Saved Will Be Lost, Galeria Piana, fot. Filip Rybkowski

Widok wystawy, Justyna Smoleń, Paweł Olszewski, Everything Not Saved Will Be Lost, Galeria Piana, fot. Filip Rybkowski

Widok wystawy, Justyna Smoleń, Paweł Olszewski, Everything Not Saved Will Be Lost, Galeria Piana, fot. Filip Rybkowski