Aktualności kronika Magdalena Kownacka

Edyta Olszewska, Żar, wystawa w galerii Art Agenda Nova

Miejsce: Art Agenda Nova, Kraków
Czas: 27.09 – 27.10.2023
Kuratorka: Magdalena Kownacka

Widok wystawy, Edyta Olszewska, „Żar”, Art Agenda Nova, fot. archiwum Art Agenda Nova

To, że kultura ma charakter opresyjny, a obraz ma moc perswazji, jest w zasadzie truizmem. Nie zmienia to faktu, że obydwa te tematy są niezmiennie interesujące, a mechanizmy stojące za nimi bezustannie inspirują artystki i artystów. Edyta Olszewska w swojej twórczości bada relacje między cielesnością a duchowością, zestawiając wizerunki utożsamiane z seksualnością i pożądaniem z symbolami odnoszącymi się do chrześcijańskiej mistyki i męczeństwa. W ramach wystawy w Art Agendzie Novej obrazom z cykli Passio i Arma Passionis towarzyszyć będą obiekty i szkice. Materialność reliktów przeszłości, ich fragmentaryczność i potencjał metamorfozy oraz absorpcji nowych znaczeń współgrają z dotychczasowymi zainteresowaniami artystki. Konstruowanie napięć pomiędzy poszczególnymi warstwami obrazu i szukanie paradoksów oraz niespójności logicznych w sposobach reprezentowania wybranych pojęć i zjawisk jest podstawą jej pracy artystycznej. Figury świętych i nierządnic, rycerzy i smoków, będące powtarzającymi się motywami jej prac, należą do kulturowych toposów. Ich siła opiera się na przekonaniu, że świat skonstruowany jest na zasadzieopozycji, a człowiek musi opowiedzieć się po którejś ze stron reprezentujących sprzeczne wartości. Olszewska łączy elementy kultury tzw. wysokiej i niskiej, zestawiając obrazy religijne z pornograficznymi. Zakopuje przepaść między sublimacją a brutalizacją cielesnych doświadczeń. Szkice do swoich obrazów wykonuje często w kościołach. Jej wzorami są wytwory prowincjonalnych, bezimiennych twórców, w których znane z dzieł wielkich mistrzów motywy stają się często zwulgaryzowane i toporne. Symbole – uproszczone i konturowe – często przypominają tatuaże. To pewnie nie przypadek, że motywy płonącego serca, „gołej baby” i smoków należą do stałego repertuaru ozdabiania ciał więźniów czy marynarzy. Te kulturowe klisze stanowią część współczesnej kultury wizualnej, stereotypów i odniesień. Są też ciekawym świadectwem wędrówki i transformacji znaczeń. W kontekście współczesnych wojen kulturowych, w których ciało, w tym zwłaszcza ciało kobiety, staje się na nowo polem walki, a kulturowa konstrukcja męskości radykalizuje się bądź rozpada, twórczość Edyty Olszewskiej dotyka tematów o fundamentalnym znaczeniu